Nơi mùa thu đi qua

[Nguyễn Duy Minh]

Mùa thu xuống phố (2)
(Chùm thơ: MÙA THU HÁT)


Mùa thu xuống phố không vàng nắng
Giấu những tâm tình trong áo ngoan
Để mỗi tối hôm nằm với mẹ
Sợ rằng mẹ biết ...có ai chăng?

Mẹ em chứ bảo đâu còn bé!
"Của ấy người ta đã có chồng
Còn cứ đi đi về với mẹ"
Một bữa rồi đây sẽ áo hồng

Áo hồng là áo khi em mặc
Lại chẳng vui bằng áo trắng tinh?
Áo trắng của một thời tóc ngắn
Tóc ngắn nghêu ngao hát một mình

Hát rằng cái kiến mới mười lăm...
Cái cỏ xanh xanh chớ vội vàng...
Cái dậu hoa bìm bim mới nở...
Cái tuổi đôi mươi chửa biết rằng...



Mùa thu xuống phố quên cài tóc
Để gió thu về khe khẽ bay
Tự bữa vui buồn trên nét ngọc
Thu về dan díu gió heo may...


Minh 2011.

[Nguyễn Duy Minh]

TÍN CHÚA


Chúng ta gặp lúc trời chưa sáng
Đến cõi nhân gian gượng khóc cười,
Chúng ta đã thức ngàn đêm trắng
Để khắc tên lên vạn nấm mồ!

Lời thánh ca buồn đã lãng quên
Cơ hồ trái đất chẳng còn tin
Chúa cha khép mặt từ khi ấy
Tín chúa, con mang vạn nỗi niềm!

[Nguyễn Duy Minh]

Trăng mất tên


Nghe đồn trăng đã mất tên
Như ta đã mất niềm tin trong mình
Vì yêu em rất nhiệt tình
Nên ta đã chết bất thình lình khi yêu

Em là em của người yêu
Và là em của rất nhiều vách ngăn
Ta về nhai miếng ăn năn
Một hôm chợt nhớ là răng không còn

Em về vui cuộc vuông tròn
Ta về vui cuộc cỏn con riêng mình.

[Nguyễn Duy Minh]

CÁNH ĐỒNG CHIM SẺ

Ôi những mùa xanh- cánh đồng đã cháy !
Như thân thể anh yêu em,
thân thể em yêu anh !
Em yêu quý đã bao lần bỏ chạy
Trước khi kịp yêu anh thêm gấp vạn lần

Anh nói chuyện với diều hâu- chim sẻ
Về tháng năm đã rong ruổi đời mình
Anh giới thiệu với chúng-anh là kẻ
Đã nhẫn tâm đặt bẫy chúng âm thầm

Chúng anh cười lớn và cùng vỗ cánh bay
Qua những cánh đồng mùa xanh- đã cháy
Ôi!Những cánh đồng không còn màu xanh được nữa
Anh buột miệng kêu thầm tiếng:"Tôi đây!"



Và chúng anh cùng ngước mắt nhìn
Khi bầu trời xanh
cũng cháy.


2011.

[Nguyễn Duy Minh]

CÁNH ĐỒNG CHIM SẺ


Tiếng chim sẻ đượm buồn
Trên cánh đồng tháng hai như đổ máu
Rạ khô, bùn đất,... sấy tung cùng
Bầu trời bị xé ra từng mảnh

Những con dơi, con cú lúc nửa đêm
Đậu im lìm trên cành dừa xơ xác quả
Chúng đợi lúc con người đến kiếm tìm
Là lũ lượt kéo nhau đi tất cả,

[Nguyễn Duy Minh]

TRƯỜNG KHÚC:
VỀ NGA SƠN


I.

Về quê cha
Nga Sơn đất ấm
Nghe giọng người xưa vẳng phía sông Sung.

Nghe kể:
ông lái đò,bà bán rau,chợ hôm ngày đi hai buổi
Bóng người xấp đổ
mặt đường cong
dài theo trí nhớ cha
đứa trẻ ham chơi lỡ giờ lên chợ,
Sách vở
gửi bạn về
kĩu kịt trên vai
nặng gánh đường xa…

Tháng tư khô
bàn chân
cát bỏng,
Cổng chợ Hoàng xác đói bốn năm (1)
hơi lạnh tiền nhân còn vương nếp rạ,
Nén nhang thơm tháng bảy
đốt vội dọc đường
an ủi linh hồn người chết…

Pháp vào
bắn cháy mái nhà tranh,
Ông đi
sông Mã gọi ,
Bà đứng nơi cửa liếp tiễn chồng
váy đụp tanh mùi bùn
sợ
người không trở lại
bàn tay
nắm lấy bàn tay.

II.

Dưa hấu tháng năm hỏi thăm tháng sáu,
Chuyện An Tiêm (2)
bà kể trong mưa,
Hạt dưa đen,hạt dưa trắng,
thiếu nắng
hạt dưa vàng,
À ơi câu hát
”Con ơi con ngủ cho ngoan
Cha đi đánh giặc mười phương chưa về.”

Thuyền ra cửa Lạch Trường giặc bắt
ông nhảy xuống sông
trốn về,
giời Bạch Câu thẫm xuống mưa Ngâu,
Hôm mai gà gáy canh hai
lại đi,
đàn con năm đứa
ú ớ ngủ mê.

Dưa hấu mất mùa
nghe đồn
Mai An Tiêm khóc trên núi Thúy
Hòn Vọng Phu ngảnh mặt vô nam,(2)
Cha mười tám tuổi đầu bồng súng
sách vở xếp sang bên
Trong ba lô
dăm ba bài thơ chép dở,
vài tấm hình chụp vội.
Chiều chiều Mẹ đứng khóc trông con
Bên sông
đoàn quân cứ đi dài theo bóng tối
Hỡi người đi đâu?về đâu?

Cha hát:
”Đời chúng ta,đâu có giặc là ta cứ đi!”

Sử lịch còn nguyên buổi Lý Trần
Hội Diên Hồng
vang câu Sát Thát
Đánh!Đánh!
bô lão đồng thanh.
Cầu Hàm Rồng
hai mốt ngày đêm đỏ lửa
Sông Mã thành huyền thoại (3)
Nòng pháo hai mốt ly
bảo vệ câu hò
“Dô ta dô tà
Ai có về là về Thanh Hóa”
hướng thẳng lên trời
nghiệt ngã
mái đầu xanh.

(Tranh Nguyễn Quốc Dũng)

III. Tháng hai

Em má hồng phúng phính
môi cười
gió tháng hai thổi nhạt đường cong
Mưa bụi giăng giăng,
trời đất thẳng hàng
em vén tóc
mùa xuân chớm sang.

Em bảo “đánh đu !”
thì đánh
nào nhún chân,
tay nắm chắc,
Rướn người lên,gió đè nếp áo,mắt ngước trời xanh

Hội xuân vấn vít
tay đưa thấm thoắt
sao biết được ai đưa em về?
Tàn cuộc vui
mùa xuân ai người nhổ cọc?
ai khóc lúc trời mưa?

Chùa Tiên không mở hội.(5)
Bia đá chùa Tiên không ai đọc nổi
Hoa cửa phật bị người ta hái mất
Tặng em vô tội.

Em bảo:
Xin đừng gọi tên em, mẹ em không cho.
Xin đừng nói lời yêu, mẹ em không cho…

IV. Tháng ba

Về quê Cha
Nga Sơn đất ấm
Ráng chiều nhuộm đỏ bến sông
Con thuyền nằm yên nghe sóng

Tháng ba
Rét tháng ba, bà già chết cóng
Hoa gạo rơi xác đỏ vương đầy ,
Ngõ vắng
đàn trẻ thơ
đợi mẹ về cho bánh cho quà
đâu chẳng thấy…
Chuồn chuồn kim không mang chỉ
dệt sao nổi nắng vàng?
Cánh xoan tím rụng sau hè
tái tê chổi quét,
buồn sân ráng đỏ chiều hôm, lạnh lùng chân đi không nghỉ.

Tháng ba khoác áo bông
nằm co ro đêm lạnh,
Những thiếu nữ
Trêu nhau
Mai được lấy chồng
cười rúc rích.

Bên song nắng tắt vãn chiều hôm.
Chờ ai đâu!

Chỉ thấy
hoa xoan giờ phơi phới
bay trên cầu nước xuôi.

V. Tháng tư

Mùa lúa xanh xanh cánh đồng con gái
Tiếng chuông làng bay qua lũy tre
nâng cánh cò
nghiêng nghiêng
phân vân
không thấy bến.

Em tóc dài bẽn lẽn
ngón tay dài miên man
Em trở về một buổi
chiều mưa bước nhẹ đường trơn
mái nhà rêu thiêm thiếp ngủ chờ ai?
Giếng trong còn đợi
tóc xõa vai
giờ đã
ngang lưng
ngang eo con gái…

Tìm chi?
Hoa mùa cũ đã không còn em ạ!
Thẩn thơ đi tìm
chỉ thấy hôm nay
gió bay đầy nội

Em là tóc rối,
Anh quen em rất vội,
không đủ nhìn một phút ,
một giây.

Từ Thức không thiết nói (4)
Nàng tiên khoác áo mây
Phố thị chiều xuân một lần lỗi hẹn.
Chuông làng bay qua lũy tre
cánh cò vẫn nghiêng không thấy bến
Nằm yên nơi giếng
Sợi tóc em.

Ngày nao gặp lại
Người đã hai con
nửa muốn gặp lại
nửa muốn quên đi.

(Tranh Nguyễn Quốc Dũng)

Nhịp cuối.

Trên bước đường con về nơi xứ sở
Lần giở cội nguồn hai tiếng: quê hương

Ước mùi rạ hương còn vây nếp ngõ
ước lũ em thơ còn chưa quên đánh đáo, đánh khăng
ước mùa thu còn lên đồng tìm cỏ gà, cỏ mật
ước mùa hạ còn xuống sông nơm cá, nơm tôm
ước mùa xuân còn theo em lên chùa trẩy hội
sau những mùa đông giá lạnh xứ người…

Con về
Nửa đêm nằm nghe
mùi chiếu mới Nga Sơn
mùi đất
mùi bùn
mùi tanh của biển…

Chợt thấy bốn mùa xanh mầu kỷ niệm
Kỷ niệm đầu tiên
nghe khóc
nghe cười.

Những địa danh lịch sử, sự tích, truyền thuyết được nhắc đến:

(1)Năm 1945 khi nạn đói xảy ra, chợ Hoàng nay thuộc xã Nga Văn-NS thành mồ chôn người chết.
(2)Mai An Tiêm bị đày ra đảo, tìm thấy giống dưa hấu ở đây.Nơi Mai An Tiêm bị đày ra thuộc đất Nga Sơn bây giờ.
Núi Vọng Phu: tương truyền người vợ bồng con ra ngóng chồng hóa đá ở đấy.Vốn thuộc Thanh Hóa.Do khai thác đá nay đã sập.Hòn Vọng Phu mà mọi người thường biết đến nay chỉ còn trong truyền thuyết.
(3) Ngày 3 tháng 4 năm 1965: Chiến thắng Hàm Rồng-Thanh Hóa: trong 2 ngày , 47 máy bay Mỹ bị bắn rơi ở đây.
(4)(5)Truyền thuyết Từ Thức gặp tiên.Cô gái lỡ tay làm gãy một đóa hoa cửa Phật, Từ Thức đã chuộc thân cho nàng.
Động Từ Thức: nay Thuộc Nga thiện -NS
Chùa Tiên: nay thuộc Nga An-NS.

[Nguyễn Duy Minh]

ĐÃ BAO GIỜ?

Chim sãi cánh sẽ bay về phương lạ
Bay đi em, trời đất đã quên xanh!
Còn chi nữa?...
-Không còn chi nữa cả!
Tình đôi ta như lá đã xa cành!

Ta không thể một lần lên tiếng gọi:
"Người yêu ơi, xin chớ bỏ ta đi!"
Không thể níu một lần chân bước vội
Để ngày sau sỏi đá tiếc thương vì

Rồi một bữa khi mùa qua rất vội
Bàn chân về dẫm trên lá cây khô
Người phiêu lãng một lần không nhớ nổi
Đã bao giờ ta hiểu được ta chưa?!...

[Nguyễn Duy Minh]

KHÔNG ĐỀ 13


Bữa đó tôi đi rất giống người...
Em rằng anh vẫn kiếp đười ươi!
Đười ươi? Bố khỉ! Đười ươi thật!
Bố khỉ: đười ươi rõ đúng rồi

Vì lẽ đười ươi không biết khóc
Và đười ươi chỉ thích leo cây
Em cho anh leo cây ròng rã
Em bảo: chờ em ở chỗ này...

Em ạ, chờ em mãi chốn này
Trăm nghìn năm đứng ở nơi đây
Giờ anh thoát kiếp đười ươi thật
Anh trở thành người bấy tới nay

[Nguyễn Duy Minh]

VÔ ĐỀ 42


Đến từ nơi nào nhỉ?
Và bây giờ đi đâu?
Để con đường ở lại,
Cho những mùa đi sau...

Lá vàng rồi lá úa,
Mây vàng rồi mây xanh,
Mây xanh rồi sẽ úa,
Lá vàng rồi sẽ xanh...

Mưa trần gian rửa sạch,
Những vết lấm chân trần,
Ở trong đời trôi mãi
Phù
vân...

[Nguyễn Duy Minh]

VÔ ĐỀ 39

I.

Nghe tiếng tàn thu rớt vội vàng
Trong làn hơi lạnh, khói thu loang
Giời xanh nguyên vẻ hồ nghi ấy
Mới hỏi đông mùa đã tới chăng?

Những lá thu vàng rớt xuống đây
Xạc xào trong tiếng gió heo may
Ngày mai ngày mốt không ai biết
Thu đã ra đi chính chỗ này

Đưa tiến người đi, tiễn người đi
Giữa trời mưa trắng, trắng chia ly
Người đi, nếp áo nhòa trong gió
Ai ngóng trông ai, thấy những gì?...

[Nguyễn Duy Minh]

II.

Đây những loài hoa nở muộn màng
Trong vườn chầm chậm bước đông sang
Mùi hương ai giấu trong làn áo
Để khiến hoa buồn chẳng nói năng

Bên kia hàng xóm nắng vàng hoe
Gió cuốn hương thơm rải trước hè
Cô gái ngưng tay ngừng dệt lụa
Nhẩm tính…hai mươi đã cận kề

Cô vẫn má đào, tóc xõa vai
Ấy là cô chửa nhớ thương ai
Đêm nay có lẽ cô đan áo
Đợi cái đông mùa nó mối may

Đông qua lạnh lắm giai nhân ạ
Tôi vẫn cô đơn mãi thế này
Ướm chừng mấy bữa mưa ngơi ngớt
Kiếm cớ sang chơi lấy một ngày

Cô ơi, tôi vốn là thi sĩ
Một mảnh hồn chung một mảnh thơ
Nhà tôi vườn rộng, hoa thiên lý
Hoa lý tôi thơm cả bốn mùa

Có những đêm rằm cô ngước lên
Ngắm ánh trăng buông sững trước thềm
Tôi đã làm thơ và tôi đã
Đề rằng : « Tặng khách láng giềng bên... »

Lấn ná lâu rồi, tôi chẳng sang
Chẳng dám mơ duyên lấy một lần
Thân là thi sĩ hai tay trắng
Dẫu mấy tương tư vẫn ngại ngần

Tình suông bạc lắm giai nhân ạ
Đời vốn nổi chìm một kiếp hoa
Ngày mai đông hết, xuân xanh lại
Cô sẽ sang sông, bỏ lại nhà

Khi ấy thì hoa đã tạ tàn
Trong vườn xào xạc gió đông sang
Mùi thơm ai nỡ mang đi hết
Để khiến mưa buồn mãi dãi giăng

Cô ạ, tôi là một khách thơ !
Chỉ biết yêu thương và mộng mơ
Bấy nhiêu ngần đó...e chưa đủ
Bởi cái nhân duyên mấy hững hờ.


2010.

[Nguyễn Duy Minh]

ĐỨNG LÊN VÀ NGỒI XUỐNG

Ta ngồi xuống khi đứng lên đã mỏi
Và ngừng yêu khi cảm thấy chán chường
Anh vẫn biết mặc dầu không ai nói:
-Ta chia tay ở giữa ngã ba đường!

Em có hiểu: Tình yêu là thế ấy?
“-Mà thế là…thế ấy…nghĩa nên chi?”
Ồ em ạ, tình yêu là cạm bẫy!
Dấn thân vào là vĩnh viễn ra đi!

Em lại hỏi: Vì sao ta đã biết
Còn trao nhau một lời hứa làm gì?
“-Không em ạ, bấy giờ anh quên hết
Buổi đầu tiên em quả thật nhu mì…

Ta ngồi xuống và đứng lên lần nữa
Một lần vui cho tóc rối tơi bời
Xin góp lại một lần vui em ạ
Biết ngày sau, ai sẽ khóc, ai cười?

[Nguyễn Duy Minh]

IV.

Sớm ra thức dậy muốn làm thơ
Tiếc rằng thơ chỉ khiến lòng mơ
Người thơ hết muốn làm thơ nữa
Cuộc mộng công danh mãi tới giờ .

[Nguyễn Duy Minh]

MÔI

Có quá nhiều dấu hỏi
Trong những lời hỏi han
Có quá nhiều dấu nặng
Trong những lời trách than

Có rất nhiều giông bão
Trong duy nhất một mùa
Em đi về mùa ấy
...

Có em còn rất trẻ
Trong vô cùng hai mươi
Tôi đi tìm bóng lẻ
Trong hững hờ em thôi...

[Nguyễn Duy Minh]

HỒI SINH

Những bản hùng ca,
Lùi vào lòng đất,
Những khuôn mặt người,
Vùi trong tiếng nấc.

Các anh ở đâu,
Những chiến binh bất tử?
Người mẹ hiền yêu dấu,
Tóc đã bạc mầu...

Bên tượng đài những chiến sĩ vô danh,
Những thời gian từ lâu đã mất,
Tiếng linh hồn đòi hồi sinh từ đất,
Đất mẹ ơi, sao chưa thấy trở mình?

[Nguyễn Duy Minh]

TUYÊN NGÔN

Lũ giặc cuồng điên hãy vểnh tai,
Hồi chuông báo tử lũ chúng mày,
Giang sơn gấm vóc nghìn thu đã,
Nước Việt ngàn đời vững chốn đây!

Bạch Đằng máu đỏ còn chưa hãi ?
Đống Đa xương trắng hãy còn ngây?
"Nguyện đem thân thân xác vùi da ngựa!"
Há để Hoàng-Trường vuột khỏi tay!!!